Κυριακή, Ιουλίου 18, 2010

Ο θεσμός της διαιτησίας την εποχή του μνημονίου

Στην Ελλάδα, μία στις τρεις συλλογικές συμβάσεις εργασίας υπογράφεται μετά την παραπομπή της διαφοράς εργοδότη - εργαζομένου στον Οργανισμό Μεσολάβησης και... 
Διαιτησίας (ΟΜΕΔ). Συνολικά από τις 5.533 συλλογικές συμβάσεις εργασίας που έχουν υπογραφεί στη χώρα από το 1992 μέχρι και τα τέλη του 2009, οι 1.985 συνοδεύτηκαν από την παρέμβαση του οργανισμού. Yπάρχουν δε 865 (αναγκαστικές) διαιτητικές αποφάσεις που καθόρισαν αυξήσεις τις οποίες, αν νομιμοποιούνταν, δεν θα συνυπέγραφαν ποτέ οι επιχειρήσεις. Αν μελετήσει κανείς τις διαιτητικές αποφάσεις την περίοδο 2008 - 2009 θα διαπιστώσει ότι από το σύνολο των 29, οι 11 προέβλεπαν αυξήσεις υψηλότερες από αυτές που ορίζει η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας για το ίδιο χρονικό διάστημα. Επί παραδείγματι, οι λιθογράφοι στις διαφημιστικές και οι τεχνικοί τηλεοπτικών σταθμών εξασφάλισαν 6,70% οι πρώτοι για μονοετή σύμβαση το 2008 και 2% συν 6% συν 6% οι δεύτεροι για το 2008 - 2009. Ωστόσο, οι μεγαλύτερες υπερβάσεις έγιναν σε συλλογικές συμβάσεις που υπεγράφησαν εκτός ΟΜΕΔ με συμφωνία των μερών. Επί παραδείγματι, χωρίς να απευθυνθούν στον ΟΜΕΔ, οι αρχαιολόγοι τεχνικών και κατασκευαστικών εταιρειών συμφώνησαν αυξήσεις 8%, οι οικοδόμοι 7,50% και οι φορτοεκφορτωτές πρακτορείων μεταφορών 10%. Να σημειωθεί ότι για την ίδια περίοδο, το 2008, η ΕΓΣΣΕ προέβλεπε αυξήσεις 3,45% συν 3%. Παρ’ όλα αυτά, οι 865 διαιτητικές αποφάσεις και η υποχρεωτική παραπομπή συνιστούν πρόβλημα για τις εργοδοτικές οργανώσεις που ζήτησαν από την τρόικα αλλαγές στον θεσμό. Γι’ αυτόν τον λόγο η διάταξη Λοβέρδου περί άρσης της υποχρεωτικής παραπομπής στη διαιτησία μονοπώλησε το ενδιαφέρον, για να αποδειχθεί η απόσυρσή της το βασικότερο αντιστάθμισμα προκειμένου να εξασφαλιστεί η ψήφος των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ υπέρ του ασφαλιστικού. Η αλήθεια είναι ότι η αναβολή των αλλαγών για το επόμενο τρίμηνο κρύβει και μια προσπάθεια να μείνουν τα πράγματα ως έχουν. Αλλωστε, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι μπορεί να βρεθεί λύση κοινά αποδεκτή. Το ίδιο έγινε και το 1990 στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, όταν με παρέμβαση του τότε υπ. Εργασίας κ. Καλατζάκου απεφεύχθη και πάλι την τελευταία στιγμή μια μεταβολή στη λειτουργία του θεσμού. Διαφορετική αντίληψη Πάντως, σε συνθήκες μηδενικών αυξήσεων ο ρόλος του ΟΜΕΔ καθίσταται καθοριστικός, καθώς μπορεί να ανατρέψει ανά πάσα στιγμή τους περιοριστικούς όρους. Δυνατότητα η οποία θεωρητικά παρέχεται από τον ιδρυτικό νόμο του 1990. Υπενθυμίζεται ότι τον νόμο ψήφισαν όλα τα κόμματα, αφού εισήγαγε για πρώτη φορά μετά τη μακρά περίοδο των διοικητικών δικαστηρίων σκοπιμότητας (όπου «επιλύονταν» μέχρι τότε οι εργασιακές διαφορές) μια διαφορετική αντίληψη συνύπαρξης συμφερόντων και απόψεων μέσα από τη σύνθεση. Σήμερα που η απαξίωση των παραδοσιακών συνδικάτων, των κομμάτων, των διαμεσολαβητικών θεσμών και των «συνομιλητών» που κυριάρχησαν μετά τη μεταπολίτευση ενισχύουν τους κινδύνους τυφλών αντιπαραθέσεων, δεν είναι λίγοι αυτοί που αντιλαμβάνονται ότι ο εκσυγχρονισμός του ΟΜΕΔ δεν μπορεί να γίνεται με κριτήριο τη ρεβάνς έναντι των διαιτητικων αποφάσεων που ευνόησαν στο παρελθόν περισσότερο την εργατική πλευρά. Πολύ περισσότερο, που μετά την ψήφιση του ασφαλιστικού δεν άλλαξε επί τα χείρω μόνο το τοπίο στις συντάξεις, αλλά και στα εργασιακά. Με το Μνημόνιο και τον νέο νόμο εισήχθησαν ρυθμίσεις που καταργούν το ένα και μοναδικό κατώτατο όριο ημερομισθίων και μισθών, αφού οι κλαδικές, οι τοπικές ή οι επιχειρησιακές συμβάσεις μπορούν τώρα να καθορίζουν χαμηλότερες αυξήσεις από αυτές που προβλέπει η ΕΓΣΕΕ. Οι αποζημιώσεις μειώθηκαν στο 50%, οι ομαδικές απολύσεις είναι αυξημενες, ενώ χαμηλότερες αμοιβές προβλέπονται για υπερεργασία, υπερωρία, καθώς και για τους νεοπροσλαμβανομένους. Πώς επιλέγονται τα μέλη του οργανισμού O OMEΔ διοικείται από 11μελές διοικητικό συμβούλιο στο οποίο οι κοινωνικοί εταίροι έχουν την πλειοψηφία (3 από τη ΓΣEE, 3 από τους εργοδότες, 3 καθηγητές που υποδεικνύονται από τις Συγκλήτους των AEI, 1 από τον υπουργό Eργασίας και 1 μέλος ορίζεται από τα υπόλοιπα 10 μελη). Oι 21 μεσολαβητές και διαιτητές ορίζονται ύστερα από δημόσια πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Aπό αυτούς 14 είναι νομικοί, 7 οικονομολόγοι - κοινωνιολόγοι της εργασίας και 8 μέλη ΔEΠ AEI. Oι μεσολαβητές - διαιτητές συνδέονται με τον OMEΔ με σύμβαση ανεξάρτητων υπηρεσιών. Yπόκεινται σε κώδικα δεοντολογίας που ενεργοποιείται με υπουργική απόφαση και εξειδικεύτηκε με ομόφωνη απόφαση του Δ. Σ. του οργανισμού. H επιλογή τους γίνεται με ομόφωνη απόφαση όλων των μελών του Δ. Σ. ή με πλειοψηφία τουλάχιστον των 8 θετικών ψήφων. H ετήσια αξιολόγησή τους πρέπει να είναι ομόφωνα θετική. Eάν όχι, διακόπτεται αμέσως η συνεργασία. H ανανέωση των συμβάσεων γίνεται ανά τριετία, πάντοτε με ομόφωνη απόφαση των παρόντων μελών του Δ. Σ. ύστερα από θετική αξιολόγηση. H επιλογή του μεσολαβητή - διαιτητή για κάθε συγκεκριμένη υπόθεση γίνεται με κοινή συμφωνία των μερών. Oμως, αυτό έχει γίνει στο 40% των περιπτώσεων. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει συμφωνία προβλέπεται κλήρωση, στην οποία κάθε μέρος μπορεί να προβάλει μόνο μια φορά βέτο για τον μεσολαβητή ή τον διαιτητή που κληρώθηκε.
"Καθημερινή"

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Οι διαχειριστές του ιστολογίου δε φέρουν ευθύνη για σχόλια των αναγνωστών