Οι οικονομικοί σύμβουλοι του πρωθυπουργού

Στίγκλιτς, Πολεμαρχάκις, Σκιόπα, Παπαδήμος, Πιγκάς... Πρόσωπα που δεν θα τα δει κανείς σε τηλεοπτικά παράθυρα, ούτε γύρω από το τραπέζι που λαμβάνονται οι μεγάλες αποφάσεις. 

Ο ρόλος τους όμως είναι καθοριστικός στη διαμόρφωση της άποψης του Γ. Παπανδρέου στα θέματα της οικονομίας και αρκούν κάποιες δηλώσεις τους στο διεθνή τύπο για να προκαλέσουν πάταγο και να χρειαστεί η παρέμβαση του ίδιου του πρωθυπουργού για να καταλαγιάσει ο θόρυβος. Οι σύμβουλοι και τακτικοί συνομιλητές του πρωθυπουργού για τα ζητήματα οικονομίας δεν διατηρούν σχέσεις μεταξύ τους.

Ο ρόλος...
των περισσοτέρων παραμένει ασαφής, κι αυτό που όλοι αντιλαμβάνονται είναι ότι αποτελούν το σύνδεσμο του μεγάρου Μαξίμου με κέντρα λήψης αποφάσεων και με το χώρο των αγορών. Κοινό τους σημείο η καχυποψία με την οποία τους αντιμετωπίζει ο κομματικός μηχανισμός και τα περισσότερα κυβερνητικά στελέχη.
ΛΟΥΚΑΣ ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ
Για τις δύσκολες αποστολές στην ΕΚΤ
Για το ρόλο του Λ. Παπαδήμου έχουν ειπωθεί κι έχουν γραφτεί πολλά. Από το ότι θα είναι ο νέος υπουργός Οικονομίας (πριν από τις εκλογές) μέχρι ότι θα γίνει αντιπρόεδρος της κυβέρνησης (πριν από τον ανασχηματισμό). Τελικά ο πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), ο οποίος χαίρει εκτίμησης από το «εκσυγχρονιστικό» κομμάτι του ΠΑΣΟΚ (όμως από τον παραδοσιακό κορμό τού αποδίδεται ο περίπου απαξιωτικός τίτλος «τεχνοκράτης»), βρίσκεται «εντός, εκτός κι επί τα αυτά». Ανακοινώθηκε ότι θα είναι σύμβουλος του Γ. Παπανδρέου, όμως η σχέση μαζί του είναι χαλαρή.
Το γραφείο του δεν βρίσκεται ούτε στο Μαξίμου, ούτε στο μέγαρο Σταθάτου, ούτε στο Σύνταγμα αλλά στην Τράπεζα της Ελλάδος, της οποίας είναι επίτιμος πρόεδρος. Η γνώση τού τι συμβαίνει στα γραφεία και τους διαδρόμους του κτιρίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη Φραγκφούρτη είναι ο τομέας που έχει ανάγκη ο πρωθυπουργός και ο πρώην αντιπρόεδρος ξέρει το τοπίο πολύ καλά και το έχει αποδείξει στο παρελθόν, όταν βοήθησε σε καθοριστικές στιγμές. Κυβερνητικά στελέχη πιστεύουν ότι ο Λ. Παπαδήμος θέλει να τηρεί διακριτικές αποστάσεις, ώστε αν προκύψουν έκτακτες καταστάσεις να μπορεί να διαδραματίσει υπερκομματικό ρόλο. «Οπως έκανε ο Ξ. Ζολώτας», λένε χαρακτηριστικά.
ΗΡΑΚΛΗΣ ΠΟΛΕΜΑΡΧΑΚΙΣ
Ο θεσμικός και πιο κοντά στον πρόεδρο
Σύμβουλος με θεσμοθετημένη θέση, επικεφαλής του οικονομικού γραφείου του πρωθυπουργού, είναι μόνο ένας: ο Ηρ. Πολεμαρχάκις. Από το γραφείο του στον παλιό «Αστέρα» στο Σύνταγμα μελετά τις εσωτερικές και διεθνείς εξελίξεις και στις τακτικές συναντήσεις του με τον πρωθυπουργό, με τον οποίο γνωρίζονται από τα μαθητικά χρόνια στο Κολλέγιο Αθηνών, λέει πού πρέπει να γίνουν κινήσεις.
Ωστόσο, αποφεύγει τις δημόσιες τοποθετήσεις και τις διαρροές για τις απόψεις του και φροντίζει να έχει αρμονικές σχέσεις με το οικονομικό επιτελείο.
Ο Η. Πολεμαρχάκις είναι ο άνθρωπος που βλέπουν οι εκπρόσωποι της τρόικας πριν από την αναχώρησή τους από την Ελλάδα, ενώ διατηρεί τακτική επαφή μαζί τους και μιλούν τηλεφωνικά σε κάθε ευκαιρία. Ο σύμβουλος του πρωθυπουργού δεν περνάει όλο το χρόνο του στο Σύνταγμα. Ταξιδεύει συχνά στο πανεπιστήμιο Warwick, όπου διατηρεί την έδρα του, και μοιράζει το χρόνο του ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αγγλία.
Οπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του πανεπιστημίου, «ο Ηρακλής Πολεμαρχάκις ασχολείται με την οικονομική θεωρία και ειδικότερα με την θεωρία της οικονομικής πολιτικής». Στην Αθήνα ασχολείται με πιο πρακτικά πράγματα.
ΤΟΜΑΖΟ ΣΚΙΟΠΑ
Ο Ιταλός με τις άκρες στις Βρυξέλλες
Η ανακοίνωση της συνεργασίας με τον ιταλό πρώην υπουργό Οικονομικών Τομάζο Σκιόπα έγινε με περιπετειώδη τρόπο. Επισημοποιήθηκε αφού η πληροφορία της πρόσληψής του είχε προηγουμένως δημοσιευθεί στον τύπο.
Ο Τ. Σκιόπα μπορεί να μην έχει αφήσει εποχή στη χώρα του από τη θητεία του στο τιμόνι της οικονομίας, όμως προσελήφθη από τον Γ. Παπανδρέου ως άνθρωπος που γνωρίζει πολύ καλά το μηχανισμό λειτουργίας του ευρώ.
Οι υπηρεσίες που προσφέρει σχετίζονται με τα όσα διαδραματίζονται στις Βρυξέλλες, ενώ διατηρεί πολύ καλές σχέσεις με πρόσωπα και εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χρηματοοικονομικό τομέα, «άκρες» πολύ σημαντικές στις εποχές που ζούμε. Οι πρόσφατες αναφορές σε άρθρο του στους «Financial Times», περί ενδεχομένου αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, ανάγκασαν τον Γ. Παπανδρέου να βγει δημοσίως και να πει ότι «δεν υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο».
Ομως, όλοι αντιλαμβάνονται ότι αν δεν γίνονταν τέτοιες κουβέντες ο «ιταλός σύμβουλος» δεν θα είχε λόγο να κάνει τέτοια αναφορά. Ο ευρωπαϊκός μηχανισμός προστασίας που περιέγραψε δεν είναι άσχετος με τις υπηρεσίες που έχει κληθεί να προσφέρει στην ελληνική κυβέρνηση ο Τ. Σκιόπα.
ΤΖΟΖΕΦ ΣΤΙΓΚΛΙΤΣ
Ο νομπελίστας θεωρητικός
Σταθερός συνομιλητής του Γ. Παπανδρέου είναι ο Τζ. Στίγκλιτς. Ο νομπελίστας οικονομολόγος μιλάει με τον πρωθυπουργό και στο πλαίσιο της συνεργασίας τους στη Σοσιαλιστική Διεθνή, ιδίως για ζητήματα που αφορούν αλλαγές στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Ο ρόλος του δεν είναι όμως ίδιος όπως παλιά, αφού πλέον το ζητούμενο για τον Γ. Παπανδρέου δεν είναι η διαμόρφωση προγραμματικών θέσεων αλλά το πώς θα λύσει πιεστικά τρέχοντα προβλήματα.
Και γι' αυτά χρειάζεται πρόσβαση σε κέντρα εξουσίας, σε οικονομικούς παράγοντες και σε εταιρείες του χρηματοπιστωτικού τομέα. Η ώρα της θεωρίας μπορεί να περιμένει.
ΜΑΤΙΕ ΠΙΓΚΑΣ
Ο γνώστης του τραπεζικού τοπίου
Το πρόσωπο που συνομιλεί τακτικά με τον Γ. Παπανδρέου και απασχολεί όλο και περισσότερο τις συζητήσεις μεταξύ των κυβερνητικών στελεχών τον τελευταίο καιρό (αν και επισήμως δεν έχει ρόλο συμβούλου) είναι ο Ματιέ Πιγκάς, επικεφαλής του γαλλικού τμήματος της Lazard. Της εταιρείας για την οποία η πληροφορία περί συνεργασίας με την ελληνική κυβέρνηση είχε εκτινάξει τα spreads προ μηνών, αφού θεωρήθηκε δεδομένη η αναδιάρθρωση του χρέους, επειδή η εταιρεία έχει ιστορικό σε τέτοιες κινήσεις (Αργεντινή, Ισημερινός).
Η Lazard είναι ένας από τους τρεις συμβούλους που μελετούν το τραπεζικό τοπίο και όσο περνάει ο καιρός αποκτά όλο και πιο στενή σχέση με την ελληνική κυβέρνηση. Πρόσφατα η γαλλική εφημερίδα «Le Figaro» έγραψε ότι «μέχρι σήμερα οι Ελληνες εμπιστεύονταν αμερικανούς τραπεζίτες στα χρηματοοικονομικά. Αυτό άλλαξε όμως ύστερα από την υπόθεση με την Goldman Sachs».
Η κυβέρνηση θέλει ανθρώπους που δρουν και στα ευρωπαϊκά κέντρα λήψης των αποφάσεων και η Γαλλία είχε παίξει ρόλο στη δημιουργία του μηχανισμού στήριξης, παίρνοντας τώρα ανταλλάγματα.
Ο Μ. Πιγκάς έχει ένα πρόσθετο προσόν: είναι παλιός συνεργάτης του Ντομινίκ Στρος Καν, όταν ο σημερινός γενικός διευθυντής του ΔΝΤ ήταν υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας. Ο Γάλλος στέλνει κατά καιρούς σημειώματα στο μέγαρο Μαξίμου, ενώ διατηρεί επαφές και με τον Χ. Παμπούκη, ο οποίος σε πρόσφατο ταξίδι του στο Παρίσι συνάντησε και τον παλιό σύμβουλο του Φ. Μιτεράν Ζ. Αταλί, για να κουβεντιάσουν για την ευρωπαϊκή και την ελληνική οικονομία.
Για να μη μένει παραπονούμενος και ο άλλος ισχυρός πόλος της ευρωζώνης, η Γερμανία, η Deutsche Bank είναι και αυτή στο παιχνίδι, αφού συμμετέχει στη μελέτη αξιολόγησης των τραπεζών. Ο επικεφαλής της, Γ. Ακερμαν, συμμετείχε στις διαβουλεύσεις για τη διαμόρφωση της στάσης της Γερμανίας απέναντι στην Ελλάδα.
Στη διάρκεια των διαβουλεύσεων για τη δημιουργία του μηχανισμού στήριξης είχε έρθει στην Αθήνα και είχε δει τον πρωθυπουργό στο μέγαρο Μαξίμου, ενώ δεν είναι τυχαίο ότι ο γερμανός τραπεζίτης προσφώνησε τον Γ. Παπανδρέου στη βράβευσή του την προηγούμενη Κυριακή στο Βερολίνο.
"Ελευθεροτυπία"