«Το Κρυφό Σχολειό»

Του Κώστα Ροδινού

Παρακολούθησα τη σειρά του ΣΚΑΙ για το 1821. Και εξοργίστηκα  με  την χοντροκομμένη προσπάθεια  των συντελεστών της  να μας πείσουν  ό,τι  τάχαμου βλέπουν την ιστορία  αντικειμενικά, ενώ τη παραμορφώνουν. Θα μείνω μόνο  στην  αγωνιώδη προσπάθειά του κ. Τατσόπουλου να καταρρίψει τους «εθνικούς μύθους»  με τους οποίους μεγαλώσαμε. Ενας τέτοιος μύθος  είναι το «κρυφό σχολειό».
«Δεν υπήρχε κρυφό σχολειό», απεφάνθη ο ….ειδικός! Η Οθωμανική Αυτοκρατορία  ήταν ανεκτική.
Θα μου επιτρέψει  μια μικρή ιστορία.  Φοιτητής, πήγα με κάτι φίλους  στο Nashville  του Τennessee,  για να δούμε το «Παρθενώνα», που κοσμεί την «Αθήνα του Νότου» και κτίστηκε το 1897 για να τιμηθεί η εκατοστή επέτειος από την ίδρυση της πόλης.
Μετά την περιήγηση,  καθίσαμε  για....
φαγητό σε μια Dinner. Παραγγείλαμε κάτι  triple-deck cheeseburger και χαζολογούσαμε στα ελληνικά, όταν η …Μενεγάκη που μας σερβίρισε έκανε τη διαπίστωση. «You are not speaking English! And what language is this?” ρώτησε όλο  νάζι.
«Greek»,  βιαστήκαμε να απαντήσουμε  όλοι μαζί.   «Oh really!  Our chef is from …Greek!”
Σε  λίγο εμφανίστηκε ένας θεόρατος τύπος με κάτασπρα μαλλιά μέχρι τους ώμους και ένα τεράστιο μουστάκι.
«Εσείς μωρέ κοπέλια είστε από την πατρίδα, μου λέει η κουζουλή;»
Μείναμε με τα burger στα χέρια.
“Take the μαλακίες, μωρή. They πατρίδα.  I  cook  real  food!»
Εσπρωξε τα πιάτα από το τραπέζι και η σερβιτόρα τα μάζεψε αγχωμένη. Μας οδήγησε σε μια άκρη του εστιατορίου, σ’ έναν κλειστό χώρο. Τέσσερα άτομα καθίσαμε  σε μια τεράστια ροτόντα που  χωρούσε 15! Δυο ζευγάρια από τα  διπλανά τραπέζια τα έβγαλε έξω, σχεδόν με το ζόρι,  και τη δικαιολογία ότι είχε «VIP guests». Μας έριξαν μια ματιά όλο φθόνο. Μόνο για VIP  δεν μοιάζαμε!
«Για μπακούρια σας κόβω; Φοιτητές; Θα έχετε καιρό να φάτε πράμα. Τι τραβάει η ψυχή σας;» Αλληλοκοιταχθήκαμε, χωρίς να μιλήσει κανένας.
«Κρίνετε μωρέ, τι θέλετε; Εγώ κάνω κουμάντο εδώ και δε βλέπω πατριώτες κάθε μέρα!»
«Γιουβαρλάκια»,  είπα εγώ,  «παστίτσιο», ένας άλλος,  «στιφάδο», μουρμούρισε ο  τρίτος.
«Ο.Κ. Θα σας στείλω κάτι μεζέδες για αρχή και θα δώ τι μπορώ να κάνω, που κοντεύετε να ρέψετε από την πείνα!». Χάθηκε στη κουζίνα.
Σε λίγο ήρθε  η ξανθιά σερβιτόρα μαζί με τρείς βοηθούς και γέμισαν το τραπέζι με πιατάκια, πιάτα και πιατέλες!  Εφταναν για  ένα  …λόχο!
Μετά από μισή ώρα περίπου, εμφανίστηκε ο Σήφης με μια τεράστια μπουκάλα ρακί  στο ένα χέρι και μια κρητική λύρα στο άλλο.
Αρχίσαμε τις ρακές και τα ριζίτικα!  Όταν ήρθε στο κέφι αυτοσχεδίαζε και ματινάδες!  Γράφεις βιβλίο ολόκληρο με την ιστορία του! Και ήξερε  τον «Ερωτόκριτο» απ’ έξω!
Κατά τις πέντε  το απόγευμα, λες και τον κτύπησε κεραυνός, αφήνει τη λύρα, σηκώνεται, σουλουπώνεται. «Θα λείψω για καμιά ώρα. Μη το κουνήστε ρούπι. Θα γυρίσω» Και εξαφανίστηκε.
Ρώτησα τη σερβιτόρα. Ηταν διστακτική, αλλά με τα πολλά την έπεισα.
Με  οδήγησε, αθόρυβα, στο υπόγειο. Εμεινα  άφωνος. Σε ένα μικρό χώρο είχε τέσσερα  θρανία. Στον ένα τοίχο κρεμόταν ένας  μαυροπίνακα, όπου ήταν γραμμένες με λευκή κιμωλία μερικές ελληνικές λέξεις και κάποιες σύντομες προτάσεις. Το τμήμα αποτελούσαν 5 μαθητές, όλοι μαύροι.
Τους μάθαινε ελληνικά!
Δεν ήθελα να  διακόψουμε τέτοια ιερή στιγμή και απομακρυνθήκαμε προσεκτικά, για να μη μας πάρει είδηση. Μια ηλικιωμένη σερβιτόρα μου αποκάλυψε  ότι κάνει αυτή τη δουλειά πέντε-έξη χρόνια τώρα.
«Και πώς έπεισε τα παιδιά να μάθουν ελληνικά;»
Γέλασε. «Είναι πολύ απλό. Τους αφήνει να φάνε ότι θέλουν και τους δίνει και από μια μερίδα για το σπίτι! For a poor family that some kind of a deal!”
Όταν τελείωσε το μάθημα, ήρθε με τις  παραγγελίες, αλλά στο μεταξύ είχαμε φάει του σκασμού και έτσι  τις  συσκεύασε  για το ταξίδι της επιστροφής στη Νέα Υόρκη.  Καθώς τον αποχαιρετούσαμε, με κράτησε παράμερα. «Σας πήρα με το μάτι μου που κατεβήκατε. Ντράπηκα να σας το πώ καθότι εσείς είστε γραμματιζούμενοι, ενώ εγώ μόλις και με το ζόρι έμαθα κάτι κολλυβογράμματα σ’ ένα νυχτερινό….»
«Και τι μαθαίνετε στα παιδάκια;»
«Δεν υπάρχει άνθρωπος να μιλήσω ελληνικά! Φοβήθηκα ότι θα τα ξεχάσω! Ετσι μάζεψα τα παιδάκια, μου έστειλαν από την πατρίδα κάτι παλιά αναγνωστικά και ένα βιβλίο ιστορίας. Και μαθαίνουμε μαζι! Εδώ έχουν τον Παρθενώνα και ξέρουν για την Ελλάδα! Προσπαθώ να τους μάθω και πεντοζάλη, αλλά δεν τόχω ακόμα! Αλλά που θα πάει!»
Ο  Σήφης, ούτε πτυχία απένειμε, ούτε βαθμούς έδινε, ούτε τάξεις είχε, ούτε πρόγραμμα!  Εφτιαξε ένα  «κρυφό σχολειό», στο υπόγειο του εστιατορίου που δούλευε ως σέφ!
Δεν ήθελε να ξεχάσει την προγονική του γλώσσα. Το  θεωρούσε υποχρέωση  «να μη χαθεί η λαλιά μας» για αυτό και τη μάθαινε στα παιδάκια.
Α, και η Αμερική είναι απολύτως ανεκτή στην εκπαίδευση! Ο καθένας, μπορεί να διδάξει ότι θέλει!