ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΕΠΟΣ (1955-1959) – ΜΙΑ ΚΡΥΜΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΑΣ (Α’ ΜΕΡΟΣ)

Γράφει ο Γ. Δημητρακόπουλος

«Ένας στρατάρχης, τρεις στρατηγοί και σαράντα χιλιάδες Βρετανοί στρατιώτες δεν αποδείχθηκαν ικανοί να νικήσουν την ΕΟΚΑ».

(«Ημερήσιος Κήρυκας» Λονδίνου).

«Μπορεί σε κάποια μάχη γραμμένο η μοίρα να’ χει να μη γυρίσουμε. Μα πάμε με καμάρι και λέμε “όποιον πάρει” και ΘΑ ΝΙΚΗΣΟΥΜΕ!».

(Ποίημα του Εθνομάρτυρα Ευαγόρα Παλληκαρίδη).

Σαν σήμερα, την 1η Απριλίου του 1955, κάποια ξεχωριστά παλληκάρια ξεκίνησαν τον επικό αντιαποικιακό αγώνα της ΕΟΚΑ στην Κύπρο. Πόσα γνωρίζει ο ελληνικός λαός –με πρώτα τα παιδιά μας- για αυτήν την ιστορία και......

τους αγώνες του κυπριακού ελληνισμού; Σχεδόν τίποτα! Βλέπετε, η διδακτέα ύλη της Ιστορίας στα σχολεία μας επικεντρώνεται σε άλλους «αγώνες», όπως στο «έπος» του Πολυτεχνείου και στους ψεύτικους νεκρούς του, στην «εθνική μας αντίσταση» και σε άλλα μαρξιστικά παραμύθια. Επί τη ευκαιρία, λοιπόν, της σημερινής επετείου, ας δούμε επιτέλους την πραγματική ιστορία που κάποιοι μας κρύβουν επιμελώς.

Η Κύπρος μας είναι μια πανάρχαια ελληνική πατρίδα και δεν χρειάζονται ιστορικές αποδείξεις για το προφανές. Υπό τουρκικό ζυγό μέχρι το 1878, παραχωρείται στους Βρετανούς. Το 1925, γίνεται και επισήμως αποικία του βρετανικού στέμματος. Το 1931, ξεσπά η πρώτη αντιαποικιακή εξέγερση των Ελλήνων, η οποία πνίγηκε στο αίμα. Το 1941, οι «φίλοι» και «σύμμαχοί» μας Βρετανοί, απηγορεύουν στην εξόριστη ελληνική κυβέρνηση να εγκατασταθεί στην ασφαλή Κύπρο, για λόγους ευνοήτους. Στις 15 Ιανουαρίου του 1950, η Κυπριακή Εκκλησία οργανώνει δημοψήφισμα. Υπέρ της Ενώσεως της νήσου με την Ελλάδα υπογράφουν 215.108 Έλληνες (ενήλικοι, έχοντες δικαίωμα ψήφου(, ήτοι το 96%. Στις 16 Δεκεμβρίου του 1952, λαμβάνεται η ιστορική απόφαση της Γενικής Συνελεύσεως του ΟΗΕ, για το δικαίωμα αυτοδιαθέσεως των λαών. Στις 20 Αυγούστου του 1954, κατατίθεται η πρώτη ελληνική προσφυγή στον ΟΗΕ, από τον Στρατάρχη Παπάγο, για την αναγνώριση της αυτοδιαθέσεως του κυπριακού ελληνισμού. Η βρετανική απάντηση υπήρξε τελείως αρνητική. Ο υπουργός των Αποικιών, Χόπκινσον, δηλώνει τα εξής: «Ορισμένα εδάφη της Βρετανικής Κοινοπολιτείας ουδέποτε θα μπορέσουν να αποκτήσουν πλήρη ανεξαρτησία».

Γίνεται πλέον προφανές, ότι η λευτεριά θα αποκτηθεί μόνο με το αίμα! Ήδη, από τας αρχάς της δεκαετίας του ’50, επιφανείς Κύπριοι πατριώτες που ζούσαν στην Αθήνα, είχαν αρχίσει διαβουλεύσεις για το μέλλον της Κύπρου. Εν τέλει, την 7η Μαρτίου 1953, συγκεντρώθηκαν μυστικά κι έδωσαν όρκο στον Θεό να ελευθερώσουν την Πατρίδα. Επικεφαλής του εθνικο-απελευθερωτικού αγώνος, ορίσθηκε ο εκ Κύπρου καταγόμενος Στρατηγός Γεώργιος Γρίβας, αρχηγός της εθνικής οργανώσεως «Χ» κατά την περίοδο της κατοχής και των Δεκεμβριανών, ο οποίος έλαβε το επαναστατικό ψευδώνυμο «Διγενής». Λίγον καιρό αργότερα, ο Γρίβας κατέβηκε στην Κύπρο, για αναγνώριση του εδάφους και οργάνωση των αγωνιστών. Οι πρώτες ομάδες που δημιουργήθηκαν ήσαν αυστηρώς ολιγομελείς κι άρχισαν αμέσως να εκπαιδεύονται στα όπλα και τα εκρηκτικά, πράγμα που ήθελε χρόνο διότι οι Κύπριοι δεν διέθεταν πολεμική πείρα. Δημιουργήθηκαν επίσης ξεχωριστές ομάδες ανεφοδιασμού και πληροφοριών. Η στρατολόγηση των αγωνιστών γινόταν κυρίως από τις τάξεις της ΟΧΕΝ (Ορθόδοξη Χριστιανική Ένωσις Νέων), μιας οργανώσεως που βρισκόταν υπό την σκέπην της Εκκλησίας, και από την ΠΕΟΝ (Παγκύπριος Εθνική Οργάνωσις Νεολαίας), που λειτουργούσε στα πρότυπα της θρυλικής ΕΟΝ του Ι. Μεταξά. Ο χαρακτήρας της οργανώσεως ήτο απολύτως συνωμοτικός και τα μέλη των διαφόρων ομάδων δεν γνωρίζονταν καν μεταξύ τους. Ακόμα και μεταξύ της ιδίας ομάδος, τα μέλη ήταν γνωστά με ψευδώνυμα.

Ώσπου ήρθε η μεγάλη ημέρα, η 1η Απριλίου 1955. Τα ξημερώματα της ιστορικής αυτής ημέρας για τον Ελληνισμό, εκρήξεις βομβών ξύπνησαν την Κύπρο. Επλήγησαν κυβερνητικά κτίρια, εγκαταστάσεις ηλεκτρισμού, ο κρατικός ραδιοσταθμός και άλλοι στόχοι βρετανικών συμφερόντων. Την ευθύνη για τις εκρήξεις ανέλαβε η πρωτοεμφανιζόμενη οργάνωση ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών), υπό τον «Διγενή». Ιδού και η πρώτη προκήρυξη: «Είναι καιρός να δείξωμεν στον κόσμον, ότι εάν η διεθνής διπλωματία είναι άδικος και εν πολλοίς άνανδρος, η κυπριακή ψυχή είναι γενναία. Εάν οι δυνάσται μας δεν θέλουν να αποδώσουν την λευτεριά μας, μπορούμε να την διεκδικήσωμεν με τα ίδια μας τα χέρια και με το αίμα μας. Ο αγών θα είναι σκληρός. Ο δυνάστης διαθέτει τα μέσα και τον αριθμόν. Εμείς διαθέτομεν την ψυχήν κι έχομεν το δίκαιον με το μέρος μας. Γι’ αυτό και θα νικήσωμεν». Ο πρώτος νεκρός του αγώνος, ήταν ο Μόδεστος Παντελής, που έπαθε ηλεκτροπληξία ενώ προσπαθούσε να τοποθετήσει μια βόμβα.

Τις επόμενες ημέρες ξεσηκώθηκαν οι μαθητές και διοργάνωναν καθημερινά –με την καθοδήγηση των πυρήνων της ΕΟΚΑ- ογκώδη και μαχητικά αντιαποικιακά συλλαλητήρια. Πανικόβλητοι οι κατακτητές, χρησιμοποίησαν άγρια καταστολή κατά των μαθητών κι έκλειναν το ένα σχολείο μετά το άλλο. Οι μαθητές δεν συγκεντρώνονταν πλέον στις σχολικές αυλές, αλλά στις πλατείες και στους δρόμους του αγώνος, για να δείξουν σ’ όλο τον κόσμο το μεγαλείο της ελληνικής ψυχής! Εν τω μεταξύ, η ΕΟΚΑ δεν σταματά. Την 25η Μαΐου, μια βόμβα τοποθετείται στο κάθισμα του Βρετανού κυβερνήτου, Αρμιτέητζ, σε κινηματογράφο της Λευκωσίας. Στα τέλη Αυγούστου, η πανικόβλητη Βρετανία διοργάνωσε διάσκεψη για το Κυπριακό, βάζοντας στο παιχνίδι έναν νέο παίκτη, τους Τούρκους! Ωστόσο, το βρώμικο παιχνίδι των αποικιοκρατών χάλασε προς στιγμήν, μετά τις πρωτοφανείς αγριότητες του τουρκικού όχλου κατά των Ελλήνων της Πόλης και η διάσκεψη έληξε άδοξα.

Όμως, οι Βρετανοί –εφευρέτες του γνωστού δόγματος «διαίρει και βασίλευε»- είχαν καταλήξει στην χρησιμοποίηση των λεγομένων «Τουρκοκυπρίων» ως αντίβαρο στους Ελληνοκυπρίους. Οι Τούρκοι, λοιπόν, υπό την καθοδήγηση των Βρετανών αποικιοκρατών, ίδρυσαν την τρομοκρατική συμμορία ΤΜΤ (Τουρκική Αντιστασιακή Οργάνωση), με ηγέτη τον Ραούφ Ντενκτάς, με σκοπό την κατατρομοκράτηση του ελληνικού πληθυσμού.

Τον Οκτώβριο του 1955, έρχεται στην Κύπρο ως νέος κυβερνήτης, ο στρατάρχης Τζον Χάρτινγκ. Ο ερχομός του αγρίου αυτού θηρίου, έφερε σκλήρυνση της βρετανικής πολιτικής. Την δε 28η Οκτωβρίου, ανακοίνωσε την δια απαγχονισμού θανατική καταδίκη του αγωνιστού Μιχάλη Καραολή. Η επιλογή της ημέρας δεν ήταν καθόλου τυχαία. Τα κτήνη επέλεξαν επίτηδες την ημέρα του «ΟΧΙ» του 1940, για να επιδείξουν την απίστευτη αχαριστία και τον κυνισμό τους απέναντι σ’ έναν λαό που πολέμησε στο πλευρό τους κι έχυσε ποταμούς αίματος κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο!

Οι μαχητές της ΕΟΚΑ απήντησαν στον δυνάστη με μαζικές επιθέσεις σε στρατιωτικούς στόχους και με ενέδρες στις αυτοκινητοπομπές του. Οι αδίστακτοι αποικιοκράτες απήντησαν με εντατικοποίηση της καταστολής και με μαζικές συλλήψεις αγωνιστών αλλά και αμάχων, τους οποίους έκλειναν σε ειδικά στρατόπεδα συγκεντρώσεως, που είχαν ιδρύσει.

Εν τω μεταξύ, προέκυψε μια πολύ δυσάρεστη εξέλιξη στην Αθήνα. Ο Στρατάρχης Παπάγος, ο οποίος είχε ενστερνισθεί το δίκαιον του αγώνος, είχε θέσει επισήμως το θέμα στον ΟΗΕ και τροφοδοτούσε μυστικά τους αγωνιστές με φορτία όπλων, πέθανε αιφνιδίως. Οι Άγγλοι δεν λυπήθηκαν καθόλου από την εξέλιξη αυτή, κάθε άλλο. Το πιο πιθανό είναι ότι την προκάλεσαν κιόλας!

Μετά τον «θάνατο» του Στρατάρχου, παρακάμφθησαν οι φυσικοί του διάδοχοι (π.χ. Σ. Στεφανόπουλος κ.α.) και πρωθυπουργός της Ελλάδος ανέλαβε ερχόμενος από το πουθενά ο Κων/νος Καραμανλής. Κατά τα φαινόμενα, η αναρρίχηση του Καραμανλή στον πρωθυπουργικό θώκο δεν ήταν αποτέλεσμα τύχης ή ικανοτήτων, αλλά μυστικών συμφωνιών του με τους ανθελληνικούς κύκλους της παγκοσμίου εξουσίας, για αντίθετη με τον εθνικό πόθο λύση του Κυπριακού. Η πρωθυπουργοποίηση του Καραμανλή εσήμανε την σταδιακή εγκατάλειψη του δυναμικού αγώνος της ΕΟΚΑ και το πύκνωμα των διαπραγματεύσεων με τους αποικιοκράτες, με σαφή υποχωρητική διάθεση εκ μέρους της Ελλάδος.

Παίρνοντας αέρα από την άνοδο του δοτού Καραμανλή στην εξουσία, ο αλαζόνας Χάρτινγκ έκανε βαρύγδουπες δηλώσεις, όπως: «Οι μέρες της ΕΟΚΑ είναι μετρημένες», «Σε 6 μήνες το πολύ θα τους έχω διαλύσει» κ.τ.λ. Σε 6 μήνες ακριβώς, ο τύραννος βρήκε μια βόμβα κάτω από το… κρεβάτι του, μέσα στο ίδιο το κυβερνείο! Αυτή ήταν η απάντηση των Κυπρίων αγωνιστών!

Είχαν προηγηθεί, η πρώτη εν ψυχρώ δολοφονία από τους «γενναίους» Βρετανούς ενός μαθητού Γυμνασίου της Αμμοχώστου, του 16χρονου Γιάλλουρου Πετράκη, κατά την διάρκεια δυναμικής μαθητικής διαδηλώσεως και η συνάντηση του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Μακαρίου με τον Χάρτινγκ. Φαινομενικώς, η συνάντηση κατέληξε σε αδιέξοδο και τρεις ημέρες μετά απ’ αυτήν ο Μακάριος και τρεις ακόμη Επίσκοποι συνελήφθησαν και εξορίσθηκαν στις εξωτικές Σεϋχέλλες, που ήταν τότε βρετανική αποικία. Εδώ αρχίζουν τα περίεργα με τον Μακάριο. Μέχρι τότε, ο Αρχιεπίσκοπος είχε πρωταγωνιστήσει στην ίδρυση της ΕΟΚΑ και στον ενωτικό αγώνα. Από τον καιρό που εξορίστηκε –η εξορία του κράτησε έναν χρόνο- άλλαξε άρδην στάση και εγκατέλειψε την ιδέα της Ενώσεως. Εν συνεχεία, ο ρόλος του έγινε ολοφάνερος, με την συμμετοχή του στις επαίσχυντες συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, την ανθελληνική πολιτική κατά την διάρκεια της προεδρίας του και τέλος την απίστευτη ομιλία του στον ΟΗΕ τις παραμονές της εισβολής του Αττίλα, με την οποία καλούσε ευθέως τους Τούρκους στην Κύπρο. Είναι, λοιπόν, προφανές ότι κάτι «ύποπτο» συνέβη στην συνάντησή του με τον Χάρτινγκ…

(Αύριο θα δημοσιευθεί το 2ο Μέρος του αφιερώματος