ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ Ο ΜΑΡΤΥΡΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΥ ΤΕΛΛΟΥ ΆΓΡΑ

Γράφει η Κορίνα Πενέση 

Η τεράστια και πλούσια ιστορία της πατρίδος μας, οι τόσοι αγώνες του λαού μας (αμυντικοί και απελευθερωτικοί), αναδεικνύουν σε κάθε κρίσιμη εθνική περίοδο πλήθος ηρωικών μορφών, που με το αγωνιστικό τους φρόνημα, με το πατριωτικό τους ήθος και την αφοσίωσή τους στα ιδανικά της Ορθοδοξίας, μετουσιώνονται σε φωτεινά παραδείγματα γενναιότητας και αυτοθυσίας, σε πρότυπα ανδρείας και ψυχικού σθένους, σε σύμβολα αυταπάρνησης και ανιδιοτελούς εθνικής προσφοράς.

Ξεχωριστή θέση ανάμεσά τους κατέχουν οι τιμώμενοι σήμερα στο χώρο του μαρτυρίου τους, ο Μεσσήνιος Σαράντος Αγαπηνός, ο καπετάν Άγρας, ο «ιδανικός ήρωας» του Μακεδονικού Αγώνα και ο.....

πιστός του σύντροφος, το αγνό παλικάρι από τη Νάουσα, ο Αντώνης Μίγκας, οι οποίοι με την ηρωική τους θυσία, αναδεικνύονται αυτόκλητα σε εμβληματικούς εθνομάρτυρες της ελευθερίας της Μακεδονίας μας.

Ο Σαράντος ή Τέλλος Αγαπηνός γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1880. Η πατρική του οικογένεια, με προγόνους αγωνιστές του Εικοσιένα, καταγόταν από τους Γαργαλιάνους. Έχασε σε παιδική ηλικία τον πατέρα του που ήταν Εφέτης και μεγάλωσε και ανατράφηκε σε ένα οικογενειακό περιβάλλον, όπου η φιλοπατρία, οι ηθικές αξίες και η αίσθηση του καθήκοντος αποτελούσαν τρόπο ζωής. Ζωηρός, ευαίσθητος και πανέξυπνος, εισάγεται σε ηλικία μόλις 17 ετών στη Σχολή Ευελπίδων. Είναι εύελπις το 1897, όταν πληροφορείται την ντροπιαστική ήττα, στον 30 ημερών Ελληνοτουρκικό πόλεμο! Είναι εύελπις το 1898, όταν πληροφορείται την επιβολή Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (Δ.Ο.Ε.), λόγω της πτώχευσης τού 1893!

Η Ελλάδα, παραχώρησε στον Δ.Ο.Ε. (τρόικα θα τον λέγαμε σήμερα) τις εξής πηγές εσόδων: Δασμοί τελωνείων, τα μονοπώλια αλατιού, πετρελαίου, σπίρτων και άλλων προϊόντων. Ο Δ.Ο.Ε., είχε την εποπτεία των δημοσίων υπηρεσιών, που ήταν αρμόδιες για την είσπραξη των εσόδων. Οι προσλήψεις, απολύσεις, μεταθέσεις και προαγωγές των υπαλλήλων αυτών των υπηρεσιών, ήταν κάτω από την έγκριση της τότε τρόικας! Μήπως τα παραπάνω, σας θυμίζουν τίποτα; Τα μονοπώλια υπήρχαν στη χώρα μας, ως τα μέσα του 1980!

Μέσα σε τέτοιο κοινωνικό περιβάλλον, «αγνάντευε» την Ελλάδα, ο έφηβος εύελπις Σαράντης Αγαπηνός!

Τον Ιούλιο του 1901, αποφοίτησε και τοποθετήθηκε, στο 7ο Σύνταγμα της Φρουράς Αθηνών. Λίγους μήνες αργότερα, ζήτησε από τον τότε Διάδοχο τού Θρόνου Κωνσταντίνο, να μετατεθεί στα σύνορα! Έκπληκτος ο Διάδοχος, τον μετέθεσε στον ακριτικό τότε Τύρναβο, λέγοντάς του, ότι αυτό του ζητείται για πρώτη φορά. Εκεί φτάνουν συνεχώς δυσάρεστα νέα από την αλύτρωτη Μακεδονία. Για τις απροκάλυπτες αγριότητες των κομιτατζήδων και την απάνθρωπη καταπίεση των Τούρκων. Ο νεαρός Μεσσήνιος ανθυπολοχαγός δε συγκρατείται από κανέναν και με τίποτα. Θέλει διακαώς να περάσει τα σύνορα και να ριχτεί στον αγώνα για την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Λόγω του νεαρού της ηλικίας του, οι αιτήσεις του αρχικά απορρίπτονται. Με την επιμονή του καταφέρνει επιτέλους να εξασφαλίσει την πολυπόθητη άδεια.

Και έτσι… αρχές Σεπτεμβρίου του 1906, στον Πειραιά, λέει στον μικρότερο αδελφό του: «Έ ντροπής, Νίκο. Έσο άνδρας και μην κλαίς. Γιατί έγινα Αξιωματικός; Δια να χτυπώ το σπαθί μου στην πλατεία του Συντάγματος, ενώ η γλυκιά μας πατρίδα με χρειάζεται να την υπερασπίσω στα δοξασμένα Μακεδονικά εδάφη;».

Ο Άγρας, ξεκινούσε το ταξίδι της μοίρας του, για τη γη τού Φιλίππου και του Αλεξάνδρου! Αφού έφτασε στο Βόλο, συνέχισε για τη Λάρισα. Από εκεί, με ιππήλατη άμαξα, έφτασε στο Τσάγεζι (σημερινό Στόμιο). Αυτός αρχηγός, με καπετάνιο το λοχία Γεώργιο Τυλιγάδη και 12 ευζώνους, φεύγουν με ιστιοφόρο απ’ το Στόμιο για την τουρκοκρατούμενη Μακεδονία.Αποβιβάζονται νύχτα στις εκβολές τού ποταμού Λουδία. Με χίλιες προφυλάξεις φθάνουν στη Νάουσα, που ήταν το κέντρο τού αγώνα στην περιοχή. Έδρα και ορμητήριό του, θα έχει την (αποξηραμένη σήμερα) λίμνη των Γιαννιτσών, που λεγόταν και Βάλτος.

Μετά το 1903, λόγω της αποτυχημένης εξέγερσης τού Ίλιντεν, Βουλγαρικές συμμορίες κομιτατζήδων, εγκαθίστανται στη λίμνη για να κρυφτούν απ’ τους Τούρκους, εκτοπίζοντας τούς ψαράδες! Οι κάτοικοι, που ήδη βίωναν την τουρκική κατοχή, αρχίζουν να ζουν την εγκληματική δράση των Βουλγάρων, βιώνοντας απειλές ληστείες, φόνους, βιασμούς και εμπρησμούς!

Ποια παιδεία, ποιο ήθος, ώθησε την πτωχευμένη Ελλάδα τού 1893, την ηττημένη απ’ τους Τούρκους το 1897, να ορθώσει κεφάλι το 1903 και να στείλει την αφρόκρεμα της νεολαίας της στα έλη των Γιαννιτσών και στα χιόνια της Δυτικής Μακεδονίας υπέρ Ορθοδοξίας και πατρίδας; Στο Βάλτο λοιπόν άρχισε τη δράση του ο καπετάν Άγρας! Πρώτη του και επιτυχημένη επιχείρηση, ήταν η κατάληψη της βουλγαρικής καλύβας με το όνομα «Κούγκα». Στις 14 Νοεμβρίου 1906, επιχειρεί να καταλάβει την κεντρική Βουλγάρικη καλύβα του Ζερβοχωρίου. Στην σύγκρουση, είχε απώλειες με τρεις νεκρούς. Ο υπαρχηγός του Τυλιγάδης, τραυματίζεται. Ο Άγρας, τραυματίστηκε στο δεξί χέρι και τον ώμο. Το Προξενείο μας, τον καλεί να μεταβεί στη Θεσσαλονίκη για περίθαλψη. Η δράση του στο Βάλτο όμως, έχει επιβαρύνει την υγεία του.

Το Φεβρουάριο τού 1907, το Κέντρο τού Αγώνα (Ελληνικό Προξενείο της Θεσσαλονίκης), τον στέλνει στη Νάουσα για να συνεχίσει την οργανωτική δουλειά. Εδώ γνώρισε και συνδέθηκε με τον Αντώνη Μίγκα, νεαρό ράφτη και γουνέμπορο, που δικαίως θεωρείται εμβληματική μορφή αγνού και ανιδιοτελούς πατριώτη, υπόδειγμα εθελοντικής προσφοράς και αυτοθυσίας, πρότυπο ανυπόκριτης φιλίας και ειλικρινούς αφοσίωσης στον Καπετάν Άγρα. Ο Άγρας, ως αποστολή είχε να εκδιώξει τους κομιτατζήδες απ’ το Βάλτο και να εντάξει στην ελληνική πλευρά όσους απ’ αυτούς μπορούσε, με απώτερο σκοπό την απελευθέρωση της Μακεδονίας και την ενσωμάτωσή της στο Ελληνικό κράτος.

Ο κομιτατζής Βάννη Ζλατάν, ήταν επανειλημμένα νικημένος απ’ τον Άγρα και γι’ αυτό καθαιρεμένος από Βοεβόδας (στρατιωτικός διοικητής, ηγεμόνας) του Βάλτου, απ’ το Βουλγαρικό Κομιτάτο. Ο Ζλατάν, ζήτησε να συναντηθεί μαζί του, δίνοντας την εντύπωση, ότι θα συνταχθεί με τα Ελληνικά ένοπλα σώματα! Για τις 3 Ιουνίου του 1907, ήταν καθορισμένη η συνάντηση – παγίδα στην οποία συμμετείχε και ο κομιτατζής Γκεόργκι Κασάπτσε. Οι κομιτατζήδες, ύπουλα φερόμενοι, συλλαμβάνουν τον Άγρα και το Μίγγα, αφήνοντας ελεύθερους, τους υπόλοιπους συνοδούς τους.

Επί ημέρες, τους περιφέρουν δεμένους στα χωριά της περιοχής, ώστε να λυγίσουν το Ελληνικό φρόνημα των χωρικών! Τους βασανίζουν, τους ραπίζουν, τους δέρνουν, τους ξεσκίζουν τα ρούχα, τους διαπομπεύουν, τους φτύνουν, τους κλωτσούν, τους μαστιγώνουν, τους εξευτελίζουν δημόσια. Οι δύο αγωνιστές, βασανίζονται από ανθρωπόμορφα κτήνη, μπροστά σε βουρκωμένα μάτια, σε σφιγμένα δόντια. Το βουβό κλάμα των χωρικών, συμμετέχει στο θείο δράμα… Οι δύο αγωνιστές ανεβαίνουν το δικό τους Γολγοθά! Η πορεία προς το μαρτύριο ξεκίνησε στις 3 Ιουνίου και την Πέμπτη στις 7 Ιουνίου του 1907, οι δύο εθνομάρτυρες κρεμάστηκαν σε μια καρυδιά!

Ο θάνατός τους, συγκίνησε τον Ελληνισμό! Η κτηνώδης δολοφονία των δύο αγωνιστών, δεν έκαμψε το φρόνημα των Ελλήνων στη Μακεδονία. Καινούργιοι εθελοντές έσπευσαν να βοηθήσουν το Μακεδονικό Αγώνα!

Ο Άγρας έδειχνε ανδρεία αλλά και εμπιστοσύνη στον συνάνθρωπο, κάτι που εκμεταλλεύτηκαν οι εχθροί του. Ο θάνατος του Άγρα και του Μίγγα που πήγαιναν για συνεννόηση (αυτό το γνώριζαν όλοι οι ντόπιοι), ζημίωσε τους Βουλγάρους. Έτσι, άρχισαν να διαδίδουν, ότι τους έπιασαν στη μάχη. Δεν έγιναν όμως πιστευτοί!

Ο θάνατος του Άγρα, εκτός από την Πηνελόπη Δέλτα με το βιβλίο της, «Στα μυστικά τού Βάλτου», υμνήθηκε από ποιητές όπως ο Ρήγας Γκόλφης, ο Γιώργος Σουρής, ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, κ ά. Οι εφημερίδες της εποχής, δημοσίευαν ό,τι μάθαιναν για το μαρτυρικό θάνατο τού Μακεδονομάχου.

Εκατόν οκτώ χρόνια πέρασαν και οι κοινοί αγώνες, η μαρτυρική πορεία και η κοινή θυσία του Κ. Άγρα και του Α. Μίγκα, εξακολουθούν πάντα να αναδεικνύουν και να συμβολίζουν την άρρηκτη ενότητα του Ελληνισμού στη Μακεδονία.

Ένας φέρελπις αξιωματικός από τη Νότια Ελλάδα, ο Μεσσήνιος Σαράντος Αγαπηνός, που άφησε πατρίδα, οικογένεια και μια λαμπρή καριέρα, θεωρώντας ως υπέρτατο καθήκον του την ελευθερία της Μακεδονίας και στο πλάι του ένας ντόπιος, ένας γηγενής Μακεδόνας, ο Αντώνης Μίγκας από τη Νάουσα, που υπερασπίστηκε με τη ζωή του το δικαίωμά του να λογίζεται Έλληνας, αγωνίζονται και πεθαίνουν μαζί, δίνοντας γενναία και διαχρονική απάντηση σ’όλους αυτούς που επιμένουν, με άκρατο φανατισμό και αδιαλλαξία, με απίστευτο θράσος και αναίδεια, να παραποιούν την ιστορία, να οικειοποιούνται εθνικά σύμβολα που δεν τους ανήκουν και να μας θεωρούν αλύτρωτους αδελφούς των, ότι η ιστορική Μακεδονία είναι μία, αδιαίρετη, αδιαπραγμάτευτη και μόνο ελληνική.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα λήθης των καιρών μας είναι το γκρέμισμα του πύργου των Αγαπηνών, που θα μπορούσε κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί ως μουσείο, για το οποίο δεν ζητήθηκε καμία ευθύνη. Η μνήμη είναι μεγάλο πράγμα! Πρέπει να θυμόμαστε και να μην κοιμόμαστε! Μόνον έτσι, θα αποτινάξουμε το μπιλιάρδο που έχουν τοποθετήσει και παίζουν στην πλάτη μας! Έτσι θα γιατρευτούμε!

Η Χρυσή Αυγή, η μόνη πολιτική δύναμη που θυμάται και τιμά τους εθνικούς ήρωες και τις επετείους, το μόνο που ζητά είναι να μην επιτρέψουμε στη λήθη και στην αχλή του χρόνου να εκφυλίσουν την ιστορική μνήμη, να ευτελίσουν την προσφορά των ηρώων και να αποπροσανατολίσουν τις υποχρεώσεις μας.

Διατείνεται εδώ και χρόνια ότι η συντήρηση της ιστορικής μνήμης δεν αποτελεί παραχώρηση στη μισαλλοδοξία και στον φανατισμό, αλλά είναι ευλαβικό κερί που τονίζει την ευγνωμοσύνη μας στους αγωνιστές της ελευθερίας και τονώνει το ηθικό και πατριωτικό μας φρόνημα. Και να είμαστε βέβαιοι, ότι ο σεβασμός στην εθνική μνήμη, μας ολοκληρώνει και μας στερεώνει για το παρόν, μας εμπνέει και μας καθοδηγεί για το μέλλον.