"Η Ρωμανία κι αν πέρασε, ανθεί και φέρει κι άλλο" – 19 ΜΑΪΟΥ: ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ

Γράφει ο Θοδωρής Τσέλας.

Δεν έχει σημασία από που λες πως είσαι.

Έτσι και αλλιώς, όλοι έχουμε μέσα μας μια στάλα αίμα που μας κάνει συγγενείς με κάποιους από τον Πόντο.

Έίτε μετά που ήρθαν πίσω, είτε από όταν έφυγαν για εκεί…

Ξηρανθήτω ημίν ο λάρυγξ εάν επιλαθώμεθά σου ω Πάτριος Ποντία γη.
Να ξεραίνεται η γούλα μ’ αν ανασπάλλω την πατρίδα μ’, τον Πόντον…

Για όσους δεν γνωρίζουν, Πόντος ονομάζεται η περιοχή στα νότια παράλια του Ευξείνου Πόντου, της Μαύρης Θάλασσας δηλαδή, από το Ιασώνιο ακρωτήριο ως τις εκβολές του ποταμού Άλυος.

Την εν λόγω ονομασία έλαβε κατά τους Αλεξανδρινούς χρόνους, ενώ πριν καλούνταν...
Καππαδοκία η προς Πόντω. Αλλά και ο Εύξεινος Πόντος αρχικά ονομαζόταν Άξε(ι)νος Πόντος. Σύμφωνα με τον Στράβωνα, άλλαξε ονομασία όταν το αρχικό «Άξενο», αφιλόξενο δηλαδή, κλίμα του Πόντου καλυτέρευσε μετά την κατοίκησή του από τους Ίωνες.

Η περιοχή ήταν γνωστή στους Έλληνες από τα πανάρχαια κιόλας χρόνια ως εμπορικός κόμβος αλλά και ως πλούσια πηγή μεταλλευμάτων, καθώς το υπέδαφος του Πόντου ήταν γεμάτο γαιάνθρακες, χάλυβα, σίδηρο και άργυρο.

Στους Ποντίους, όμως, έχει μείνει βαθιά χαραγμένη η ελληνική τους παράδοση και ιστορία. Χαρακτηριστικός είναι ο κυκλικός χορός τους, που έχει τις ρίζες του στον αρχαίο ελληνικό πυρρίχιο! Αλλά και η λύρα και οι στολές τους και η γλώσσα τους… όλα «μυρίζουν» Ελλάδα!

O Πόντος υπήρξε μία από τις πρώτες περιοχές που ασπάστηκαν τον Χριστιανισμό και γι’ αυτό η ιστορία του βρίθει μαρτύρων. Την ίδια περίοδο χτίστηκαν και πολλά μοναστήρια, τα οποία έπειτα χρησίμευσαν ως κρησφύγετα των Ελλήνων σε πολλές περιόδους της ιστορίας μας.

Τον 11ο αιώνα οι Σελτζούκοι Τούρκοι προβαίνουν σε διωγμούς και σφαγές των ελληνικών πληθυσμών, τους οποίους και εξαναγκάζουν να φύγουν από την περιοχή του Πόντου και να μετακινηθούν προς Νότια Ρωσία. Ωστόσο, αντελήφθησαν νωρίς πως τους συνέφερε να μην εξαλειφθεί παντελώς το ελληνικό στοιχείο από την περιοχή, αφενός εξαιτίας των έξτρα φόρων και αφετέρου λόγω της εμπειρίας και γνώσης των Ελλήνων πάνω στα διάφορα επαγγελματικά και τεχνικά ζητήματα.

Τους Τούρκους διαδέχθηκαν μετά από χρόνια οι Σταυροφόροι και άλλοι πολλοί, ώσπου φτάνουμε στην Άλωση του 1453, κατά την οποία κατελήφθησε ολόκληρη η περιοχή του Πόντου από τους Τούρκους.

Έκτοτε η κατάσταση ολοένα και χειροτερεύει για τους εκεί Έλληνες… Οι σφαγές, οι βιασμοί, οι λεηλασίες δεν έχουν τελειωμό. Άλλοτε τιμωρούνταν για τις ρίζες και άλλοτε για την πίστη τους.

Πολλοί αναγκάζονται να βρουν καταφύγιο είτε στην Ρωσία είτε στην Μολδοβλαχία. Άλλοι πάλι επιλέγουν τον δρόμο του Κρυπτοχριστιανισμού. Ασπάζονται δηλαδή επιφανειακά το Ισλάμ, συνεχίζουν όμως στα κρυφά να τηρούν τα ήθη, τα έθιμα και τα Μυστήρια του Χριστιανισμού.

Χαρακτηριστική είναι η απογραφή του 1515, κατά την οποία μόνο το 10% του πληθυσμού ήταν μουσουλμάνοι, ενώ το 1583 το 24%.

Δείτε το ακόλουθο βίντεο, που αποδεικνύει την ύπαρξη κρυπτοχριστιανών μέχρι σήμερα:

Τα πράγματα έγιναν κάπως καλύτερα με την υπογραφή της Συνθήκης Χάτι Χουμαγιούν περί ανεξιθρησκίας, έπειτα από πιέσεις των Μ. Δυνάμεων. Έτσι δειλά-δειλά οι Πόντιοι αρχίζουν ξανά να ελπίζουν και να αναπτύσσονται σταδιακά.

Σε μικρό χρονικό διάστημα ο Πόντος επιστρέφει στην παλιά του αίγλη και ανακηρύσσεται ξανά μεγάλη εμπορική δύναμη. Ανάπτυξη επήλθε και στα γράμματα και τις τέχνες, καθώς οι Πόντιοι συνήθιζαν να στέλνουν τα νέα παιδιά σε πανεπιστήμια του εξωτερικού και έπειτα αυτά επέστρεφαν και με τις γνώσεις που είχαν αποκομίσει βοηθούσαν τον τόπο τους.

Γνωστό είναι άλλωστε το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας, που γνώρισε μεγάλη άνθηση.

Ωστόσο, η ευμάρεια δεν κράτησε για πολύ…

Αρχές 20ου αι. οι Τούρκοι εξαπολύουν ξανά διωγμούς εναντίον των Χριστιανών, στοχεύοντας σε μία αμιγώς μουσουλμανική κοινότητα.

Ανηλεείς σφαγές, αποστολές σε τάγματα εργασίας (αμελέ ταμπουρου), εξορίες, βιασμούς, αρπαγές και πολλά άλλα βασανιστήρια υπέστησαν. Το 1919 με την Συνθήκη του Νεϊγύ έφτασαν πολλοί στην Ελλάδα, μέσω της ανταλλαγής πληθυσμών.

Το 1936 οι κομμουνιστές του Στάλιν ξεκίνησαν μια πολιτική εθνικής κάθαρσης στην Γεωργία σε βάρος των μικρών μειονοτήτων και ιδιαίτερα των Ελλήνων του Πόντου, οι οποίοι για να γλιτώσουν από τους Τούρκους είχαν εγκαταλείψει τις πόλεις και τα χωριά τους. Άρχισαν έτσι συλλήψεις και εκτελέσεις, καταστράφηκαν ελληνικά σχολεία, ενώ εφημερίδες, εκδοτικοί οίκοι και θέατρα αναγκάστηκαν να κλείσουν.

Σήμερα τιμάμε την γενοκτονία των εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων του Πόντου από τους Τούρκους του Κεμάλ, κανονικά βέβαια θα έπρεπε να μιλάμε και για την Γενοκτονία των Ελλήνων στην Μικρά Ασία.

Οι Έλληνες, αυτός ο ανυπότακτος λαός, έχει υποστεί δεκάδες εκατομμύρια σφαγές από τα παναρχαία χρόνια. Ενοχλεί το φως της γνώσης, το σκοτάδι του ψεύδους. Ωστόσο πάντα υπάρχουν οι χαραμάδες.

Ο Ελληνισμός ακόμα υπάρχει και θα υπάρχει καθώς είναι κύκλος σαν τους χορούς του.

Τους χορούς που χορεύουν και οι Πόντιοι. Τους πολεμικούς χορούς, καθώς εκτός από επιστήμες και πολιτισμό, ο Ελληνισμός δίδαξε και πόλεμο και σύντομα θα ξαναδιδάξει. Όταν βρεθούν ξανά οι Έλληνες!