"Λευκή
ας βαλθεί όπου έπεσες κολώνα - πως έπεσες γραφή να μην το λέει - λευκή με
της πατρίδας την εικόνα μόνο εκείνη ταιριάζει να σε κλαίει, βουβή,
μαρμαρωμένη να σε κλαίει".
Κωστής
Παλαμάς
«Ακουμπώντας στο έθνος μου να γίνω πιο άνθρωπος.
Δεν μπορεί κανείς να είναι άνθρωπος ξεχνώντας την καταγωγή του. Να
θυμάται κανείς από πού βγήκε, που μεγάλωσε, ποιο έθνος τον ανέθρεψε. Μου
αρέσει να βλέπει κανείς τους δεσμούς του. Αυτό θα πει ελευθερία».
Γράφει για την σύνδεση του έθνους με τον πολιτισμό: «Ποιος είναι ο
τελικός των εθνών, πες τον προορισμό, πες τον αποστολή; Ο πολιτισμός! Να
ένα έργο άξιο για τα έθνη, έργο αληθινά ανθρώπινο. Να η δικαιολογία των
εθνών. Να πως τα έθνη είναι χρήσιμα στην ανθρωπότητα και να που έσφαλε ο
Μαρξ πολεμώντας τα έθνη. Πολιτισμούς γεννούν τα έθνη και αυτά μονάχα.
Δεν φθάνει όμως να είναι ένα έθνος πολιτισμένο, πρέπει να είναι
πολιτισμένο και από δικό του πολιτισμό. Σε αυτό λοιπόν χρησιμεύουν τα
έθνη. Οι πολιτισμοί γεννιούνται ο καθένας σε κάποια πατρίδα, σε κάποια
εποχή και σε κάποιο έθνος. Έξω από αυτά δεν μπορεί να σταθεί πολιτισμός».
Για τον εθνικισμό: «Ο εθνικισμός είναι μορφή ενέργειας. Όλοι λοιπόν
οι ενεργητικοί άνθρωποι είναι εθνικιστές, είτε το ξέρουν είτε όχι. Ο
διεθνιστής είναι στοιχείο θανάτου για το έθνος του».
Θα έλεγε σήμερα στην Ρεπούση: «Τα Ελληνικά σχολεία είναι για 2
σκοπούς: να ανοίγουν τα μυαλά και να φουσκώνουν το παιδί με τον εθνισμό
του. Η παράδοση είναι ο σύνδεσμος των ατόμων μίας φυλής, τωρινών και
περασμένων, που τα κάνει έθνος. Ιστορία είναι η συνείδηση του συνδέσμου
αυτού. Να νοιώθεις την καταγωγή σου, την συνέχεια του εθνικού εγώ σου,
την ιστορία που σου κάνει συνειδητό το πέρασμα του έθνους σου μέσα στους
αιώνες».
Για τους νεοραγιάδες: «Τι θα πει ραγιάς; Ραγιάς είναι εκείνος που....