ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΙΡΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ

Η νικηφόρα Ιρανική επανάσταση (ή Ισλαμική επανάσταση)  οδήγησε στην συντριβή της σιωνιστικής και αμερικανόδουλης ιρανικής μοναρχίας και της δυναστείας των Παχλαβί,  οδηγώντας στην εγκαθίδρυση της «Ισλαμικής Δημοκρατίας» με ιδρυτή και αρχηγέτη τον «Αγιατολάχ» Ρουχολάχ Χομεϊνί, μεγάλο εχθρό του σιωνισμού, του μπολσεβικισμού, της πλουτοκρατίας και του ιμπεριαλισμού.

Οι διαρκείς διαδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά του σάχη Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί και της.....

ανάλγητης  διακυβέρνησής του ξεκίνησαν στα τέλη της δεκαετίας του 1970 καταγγέλλοντας τις κτηνώδεις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την απροκάλυπτη  λογοκρισία, την αντιλαϊκή οικονομική πολιτική και την ανεξέλεγκτη επιρροή ξένων δυνάμεων (ΗΠΑ, Ισραήλ) σε όλους της τομείς της ιρανικής κοινωνίας. Η επανάσταση υπήρξε το αποκορύφωμα της ρωμαλέου λαϊκού κινήματος που διαμορφώθηκε με τον  συνασπισμό διαφορετικών κοινωνικών ομάδων (κληρικών, εμπόρων, φοιτητών και διανοούμενων), ορμώμενων αρχικά από διαφορετικές πολιτικές ιδεολογίες. Στην σύγχυση και στην αταξία που προκλήθηκε  στον απόηχο της επανάστασης, που κατίσχυσε οριστικά την 11η Φεβρουαρίου του 1979,  το παραδοσιακό θρησκευτικό κόμμα του ιμάμη  Χομεϊνί επικράτησε και με την διεξαγωγή του «Εθνικού Δημοψηφίσματος», την 1η Απριλίου 1979, το Ιράν έγινε επίσημα Ισλαμική Δημοκρατία. Το νέο πρωτοποριακό σύνταγμα της χώρας που τέθηκε σε ισχύ τον Δεκέμβριο του 1979 ανέδειξε τον Χομεϊνί ως «Ανώτατο Ηγέτη» του κράτους.

Η ιρανική επανάσταση θεωρείται ολότελα ξεχωριστή σε σχέση με τις άλλες επαναστάσεις της ιστορίας, λόγω της εξαιρετικής ταχύτητας και αποτελεσματικότητας με την οποία επέφερε ριζικές αλλαγές, αλλά και για τον αιφνιδιασμό και την  έκπληξη που προκάλεσε διεθνώς. Στόχευσε επιτυχημένα στην πτώση του σάχη, ενώ το καθόλα μαζικό επαναστατικό κίνημα οδήγησε στην πεφωτισμένη  μονοκρατορία του Χομεϊνί. Το επαναστατικό καθεστώς που εγκαθιδρύθηκε υπολόγισε τον συνολικό αριθμό των θυμάτων της επανάστασης της 60.000 σε ολόκληρη την χώρα. Σύμφωνα με σχετική έρευνα του Ιδρύματος Μαρτύρων,  εκτιμάται πως συνολικά 2.781 διαδηλωτές έχασαν τη ζωή της από τον Οκτώβριο του 1977 μέχρι και τον Φεβρουάριο του 1979 μόνον στην πρωτεύουσα του Ιράν την Τεχεράνη, δολοφονημένοι από τα όργανα του σάχη.

Προεπαναστατικά, η σφοδρή δυσαρέσκεια για την διακυβέρνηση του σάχη διογκώθηκε σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο, ενώ αντιπολιτευτικά σχήματα όπως το «Εθνικό Μέτωπο» (συνασπισμός εθνικιστών και παραδοσιακών ισλαμιστών) ή το κομμουνιστικό κόμμα «Τουντέχ» είχαν συστηματικά περιθωριοποιηθεί ή τεθεί εκτός νόμου. Μέσα σ’ αυτήν την ξέφρενη  κοινωνική δυσαρέσκεια ακόμα και η κοσμική διανόηση γοητεύτηκε από το εξεγερτικό μήνυμα του ιμάμη Χομεϊνί – τάχθηκε υπέρ της ανατροπής του σάχη, καθώς περισσότερες φωνές υποστήριζαν την επιστροφή της παραδοσιακές αξίες σε αντιδιαστολή με τον εκφυλιστικό δυτικότροπο – αμερικανόδουλο εκσυγχρονισμό που προώθησαν οι  Παχλαβί. Το μήνυμα του εξόριστου ιμάμη Χομεϊνί κατά του καθεστώτος του Ρεζά Παχλαβί βρήκε τεράστια  απήχηση σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού, με ηχογραφημένες ομιλίες και κείμενα που διοχετεύονταν και διαδίδονταν κρυφά. Ανοιχτές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά της μοναρχίας ξεκίνησαν μετά το θάνατο του γιου του Χομεϊνί, Μουσταφά, και με σφοδρότερη  ένταση από το 1978.Κρίσιμο και καθοριστικό σημείο κορύφωσης της δυσαρέσκειας και λαϊκής πικρίας υπήρξε η δημοσίευση ενός ελεεινού άρθρου στην κυβερνητική  εφημερίδα Ετελαάτ της Τεχεράνης, (Ιανουάριος 1978), το οποίο συκοφαντούσε χυδαία και καθύβριζε τον ασκητικό Χομεϊνί. Το δημοσίευμα προκάλεσε κινητοποίηση χιλιάδων ιεροσπουδαστών στην πόλη Κομ και πυροδότησε το επόμενο διάστημα νέες διαδηλώσεις διαμαρτυρίας. Στα μέσα Φεβρουαρίου σημειώθηκαν βίαιες συγκρούσεις σε διάφορες πόλεις και ειδικά στην Ταυρίδα, ενώ στα τέλη Μαρτίου μεγάλες εκτεταμένες υλικές ζημιές προκλήθηκαν στο Γιάζντ και στο Ισφαχάν. Το Μάιο του ίδιου έτους, διαδηλώσεις οργανώθηκαν σε είκοσι τέσσερις πόλεις, μεταξύ των οποίων και το Κομ. Οι αναταραχές είχαν ως αποτέλεσμα τον 250 ανθρώπων. Ο θάνατος των αόπλων διαδηλωτών πυροδότησε εντονότερες διαδηλώσεις διαμαρτυρίας. Στις 19 Αυγούστου, στην φανατικά αντικαθεστωτική πόλη Αμπαντάν ένας εμπρησμός μεγάλου κινηματογράφου οδήγησε στο θάνατο 480 ανθρώπων. Η κηδεία των θυμάτων συνοδεύτηκε από πορεία περίπου 10.000 συγγενών και φίλων, με συνθήματα κατά του σάχη, καθώς το συμβάν είχε σχεδιαστεί από την αδίστακτη  μυστική αστυνομία (SAVAK).

Ο Χομεϊνί ,εξόριστος στην Γαλλία, συντόνιζε την αντιπολίτευση, απαιτώντας την παραίτηση του σάχη. Στις 8 Σεπτεμβρίου 1978 επιβλήθηκε στρατιωτικός νόμος στην  Περσία. Την ίδια ημέρα ο στρατός εξαπέλυσε πυρά εναντίον αόπλων διαδηλωτών στην πλατεία Τζαλέχ, διενεργώντας την σφαγή της «Μαύρης Παρασκευής» με  θάνατο εκατοντάδων αθώων. Τις επόμενες της σφαγής εβδομάδες πραγματοποιήθηκαν μαζικές απεργίες με συμμετοχή όλων των εργασιακών κλάδων ώστε  ήταν πλέον αδύνατον η κυβέρνηση να παραμείνει στην εξουσία. Στις 2 Δεκεμβρίου 1978, στον πρώτο μήνα (Μουχαράμ) κατά το ισλαμικό ημερολόγιο, περισσότεροι από δύο εκατομμύρια άνθρωποι κατέκλυσαν οργισμένοι την πλατεία Αζαντί της Τεχεράνης ζητώντας την ανατροπή του σάχη και την επιστροφή του Αγιατολάχ Χομεϊνί. Στα τέλη του 1978, ο σάχης διόρισε πρωθυπουργό τον αντιπολιτευόμενο Μπαχτιάρ, που όμως δεν κατάφερε να επιτύχει κάποιο συμβιβασμό με τον Χομεϊνί. Έτσι τον Ιανουάριο του 1979, ο σάχης, η οικογένειά του και στενοί συνεργάτες του εγκατέλειψαν την χώρα, ενώ ο Χομεϊνί επέστρεψε θριαμβευτής από την εξορία  δύο εβδομάδες αργότερα, την 1η Φεβρουαρίου. Κατά την άφιξή του, εκατομμύρια πολίτες συγκεντρωμένοι από το αεροδρόμιο έως την Τεχεράνη, του επιφύλαξαν αποθεωτική υποδοχή απελευθερωτή. Ο ξενόδουλος τύραννος είχε χαθεί και η ώρα της κάθαρσης είχε έρθει !

Τις τελευταίες ημέρες της επανάστασης, ο Χομεϊνί οργάνωσε το δεκαπενταμελές Επαναστατικό Συμβούλιο και την Κεντρική Επιτροπή του ώστε να καθοριστεί η  μεταβατική κυβέρνησης. Της 4 Φεβρουαρίου διόρισε πρωθυπουργό τον Μπαζαργκάν. Η προσωρινή κυβέρνηση του Μπαζαργκάν ανέλαβε τον απόλυτο έλεγχο της διοίκησης, της αστυνομίας και του στρατού, υπό την εποπτεία  του Επαναστατικού Συμβουλίου που μετεξελίχθηκε σε κομβικό και κυρίαρχο πολιτικό κέντρο της μετεπαναστατικής περιόδου.  Από τις 11 Φεβρουαρίου –που θεωρείται και έκτοτε εορτάζεται ως «Ημέρα Νίκης της Επανάστασης» και έναρξη της «Δεκαετίας της Χαραυγής»- και μετά ξεκίνησε η κλιμακωτή ουσιαστική αντιμετώπιση όσων πολιτικών δυνάμεων δεν ήσαν υπό τον έλεγχο του Επαναστατικού Συμβουλίου και του Ισλαμικού Δημοκρατικού Κόμματος, δηλαδή των πιστών στον Αγιατολάχ  οργανώσεων. Οι «αντι-επαναστάτες» και «σπόροι διαφθοράς», κτυπήθηκαν συστηματικά και μεθοδικά, καθώς ανέλαβαν δράση οι αφοσιωμένοι Φρουροί της Επανάστασης εξαλείφοντας της κυριότερους ξενοκίνητους πυρήνες στο εσωτερικό του Ιράν.

Την 1η Απριλίου του 1979 διεξάχθηκε εθνικό δημοψήφισμα στο οποίο οι πολίτες καλούνταν να ψηφίσουν υπέρ ή κατά της μοναρχίας με ταυτόχρονη εγκαθίδρυση ισλαμικού κράτους, το σύνταγμα του οποίου θα καθοριζόταν μελλοντικά. Ενώ ο φυγάς σάχης βρισκόταν της ΗΠΑ για αντικαρκινική θεραπεία, 400 ισλαμιστές φοιτητές κατέλαβαν την αμερικανική πρεσβεία στην Τεχεράνη κρατώντας ομήρους, γεγονός που οδήγησε σε διπλωματική κρίση διάρκειας 444 ημερών (4 Νοεμβρίου 1979 – 20 Ιανουαρίου 1981). Η «κρίση των ομήρων» υπήρξε καρπός  της ειλικρινούς αντιαμερικανικής ρητορικής που είχε υιοθετήσει ο Χομεϊνί και η  μεγαλύτερη μερίδα του κλήρου και του λαού. Ο Αγιατολάχ στήριξε δημόσια της φοιτητές, οπότε η κρίση είχε ευεργετικές επιπτώσεις για την Επανάσταση, επειδή  ένωσε τον ιρανικό λαό και διευκόλυνε την ψήφιση του νέου συντάγματος. Έτσι εν μέσω της διπλωματικής κρίσης, το νέο σύνταγμα υποβλήθηκε σε δημοψήφισμα της 2 Δεκεμβρίου 1979 και υπερψηφίστηκε με ποσοστό 99%. Με το νέο σύνταγμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν ολοκληρώθηκε η μετάβαση από την ξενόδουλη «συνταγματική» μοναρχία στο επαναστατικό  καθεστώς με ηγέτη τον Αγιατολαχ Χομεϊνί.

Στέφανος Αλαμάνος