Ευρω-διαδηλώσεις οργής

Του Γιώργου Δελαστίκ
Ημέρα κοινωνικής αναστάτωσης ήταν η χθεσινή σε ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη. Σκληρή και μαχητική η γενική απεργία στην Ισπανία, με τα συνδικάτα να κάνουν λόγο για πάνω από 10 εκατομμύρια απεργούς και ιδιαίτερη επιτυχία στη Μαδρίτη, με ποσοστό συμμετοχής πάνω από 70%. Περισσότεροι από 100.000 εργαζόμενοι διαδήλωσαν οργισμένοι χθες στις Βρυξέλλες, διαμαρτυρόμενοι εναντίον της ΕΕ και των πολιτικών άγριας λιτότητας που αυτή υπαγορεύει στις κυβερνήσεις των κρατών-μελών της κατ' απαίτηση της Γερμανίας, χρησιμοποιώντας ως όργανό της τους χρυσοπληρωμένους γραφειοκράτες της Κομισιόν και των υπόλοιπων μηχανισμών της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Παρόλο που η διαδήλωση αυτή οργανώθηκε από τη συνδικαλιστική γραφειοκρατία με νοοτροπία επετειακού χαρακτήρα, ήταν η μεγαλύτερη εργατική κινητοποίηση στην ιστορία των Βρυξελλών την τελευταία δεκαετία, έπειτα από εκείνη του Δεκεμβρίου του 2001.

Σε ακόμη έντεκα ευρωπαϊκές πρωτεύουσες πέρα από...
τη Μαδρίτη και τις Βρυξέλλες έγιναν χθες διαδηλώσεις με αντίστοιχο περιεχόμενο, ενώ στη Σλοβενία συνεχίστηκε για τρίτη συνεχή ημέρα η απεργία διαρκείας που έχουν προκηρύξει οι δημόσιοι υπάλληλοι της χώρας εξαιτίας της απόφασης της κυβέρνησης να παγώσει για δύο χρόνια τους μισθούς τους.
Χωρίς να αποδίδει κανείς υπέρμετρο βάρος στις χθεσινές ευρωπαϊκές κινητοποιήσεις, δεν μπορεί παρά να διαπιστώσει ότι εντάσσονται και ενισχύουν ένα κλίμα αναβίωσης της συνδικαλιστικής δράσης που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα σε ολόκληρη τη Γηραιά Ηπειρο.
Μια αναβίωση που είχε κορυφαίες εκδηλώσεις της τον Σεπτέμβριο, αφενός τις δύο πολύ μαζικές ημέρες απεργιακής δράσης στη Γαλλία με πάνω από δυόμισι εκατομμύρια διαδηλωτές η καθεμιά και αφετέρου την επιβολή εκ μέρους των συνδικάτων του Εντ Μίλιμπαντ ως νέου ηγέτη του Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας.
Το ερώτημα είναι αν αυτή η επαναδραστηριοποίηση των συνδικάτων προοιωνίζεται μια νεκρανάστασή τους, αποκατάσταση της παλαιότερης επιρροής τους και ανάληψη εκ μέρους τους καθοριστικού ρόλου στον επηρεασμό των κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων. Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι οι μέχρι στιγμής αντιδράσεις του οργανωμένου εργατικού κινήματος στη λαίλαπα των μέτρων λιτότητας που μαίνεται σε όλες τις χώρες εναντίον των οικονομικά ασθενέστερων στρωμάτων, είναι τραγικά κατώτερες των περιστάσεων και των αναγκών. Παλαιότερα, με τέτοια μέτρα θα είχε καεί η Ευρώπη απ' άκρου εις άκρον, τώρα ουσιαστικά δεν κουνιέται φύλλο σε σχέση με το μέγεθος των προβλημάτων.
Παράλληλα, η ενσωμάτωση στο σύστημα των συνδικαλιστικών ηγεσιών και η εξάλειψη του πολιτικού κινδύνου της Αριστεράς έχει οδηγήσει τις κυβερνήσεις όλων σχεδόν των χωρών να κωφεύουν προκλητικά στα όποια εργατικά αιτήματα προβάλλουν κατά καιρούς τα συνδικάτα, καθιστώντας έτσι τη δράση των συνδικάτων αναποτελεσματική στα μάτια των εργαζομένων.
Ευνόητο είναι ότι η διεύρυνση και παγίωση αυτής της αντίληψης περί αναποτελεσματικότητας των συνδικάτων συντελεί στην περαιτέρω απαξίωσή τους και στο φυλλορρόημα των μελών τους. Από τη στιγμή που οι κυβερνήσεις των χωρών της Ευρώπης, ακόμη και οι σοσιαλδημοκρατικές -για να μην πούμε κυρίως αυτές!- αρνούνται να προχωρήσουν σε κάποιες παροχές προς τα συνδικάτα ώστε τα μέλη τους να αισθάνονται ότι κάτι κερδίζουν ανήκοντας σε αυτά, ολοένα και περισσότεροι εργαζόμενοι τα θεωρούν "άχρηστα", ιδίως όσοι ανήκουν σε νεότερες γενιές και δεν έχουν εμπειρίες από τις εποχές που τα συνδικάτα ήταν ισχυρά και η δράση τους συγκλόνιζε τον πολιτικό βίο.
Ετσι, όμως, τα συνδικάτα παύουν να λειτουργούν ως απορροφητήρες των κοινωνικών κραδασμών και παράλληλα ως φορείς ενσωμάτωσης των εργαζομένων στο σύστημα, έναντι κάποιου κόστους, φυσικά. Βραχυπρόθεσμα αυτό διευκολύνει τις κυβερνήσεις, αλλά ταυτόχρονα καθιστά πιο απρόβλεπτη την πολιτική συμπεριφορά των εργαζομένων.
ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ
Διακυβεύεται ακόμη και η ύπαρξή τους
Υπαρξιακό καθίσταται το πρόβλημα των συνδικάτων σε πανευρωπαϊκή κλίμακα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Κυβερνήσεις και επιχειρήσεις αφαιρούν με άκρα επιθετικότητα όλες τις εργατικές κατακτήσεις του 20ού αιώνα. Οσα κερδήθηκαν με αμέτρητους αγώνες, θυσίες και αίμα στη διάρκεια εκατό και πλέον χρόνων κινδυνεύουν να εξαλειφθούν μέσα σε μερικούς μήνες ή λίγα χρόνια! Τα συνδικάτα αποδεικνύονται μέχρι στιγμής ανίκανα να αναχαιτίσουν ακόμη και αυτήν την αναίρεση θεμελιωδών κατακτήσεων.
Η ίδια η ύπαρξη των συνδικάτων πλέον βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού: αν χάσουν και αυτήν τη μάχη τελικά, τότε είναι βέβαιο πως θα πάψουν να υπάρχουν.
 "Έθνος"